Tại sao loãng xương khiến đốt sống dễ xẹp, cổ xương đùi dễ gãy dù chỉ vấp nhẹ

Loãng xương là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng gãy xương ở người trung niên và cao tuổi. Điều đáng lo ngại là ngay cả những va chạm rất nhẹ như vấp chân, xoay người hoặc ngồi không đúng tư thế cũng có thể dẫn tới xẹp đốt sống hoặc gãy cổ xương đùi nếu hệ xương đã bị loãng nặng. Bài viết dưới đây giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân và làm thế nào để phòng ngừa hiệu quả.

Loãng xương - Căn bệnh tiến triển âm thầm nhưng hậu quả nghiêm trọng

Loãng xương (osteoporosis) là một bệnh lý đặc trưng bởi tình trạng giảm khối lượng xương và vi cấu trúc xương bị suy yếu, dẫn đến giảm độ bền cơ học và tăng nguy cơ gãy xương. Bệnh thường diễn ra âm thầm, không có triệu chứng rõ rệt trong giai đoạn đầu và chỉ được phát hiện sau khi đã có biến chứng.

Ở người lớn tuổi, xương dần mất đi khoáng chất thiết yếu như canxi và phốt pho, khiến cấu trúc trở nên xốp, giòn, dễ nứt vỡ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), loãng xương là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới tàn tật ở người trên 60 tuổi, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh.

Vì sao người bị loãng xương dễ gãy cổ xương đùi, xẹp đốt sống dù chỉ va chạm nhẹ?

Giảm mật độ xương và thay đổi cấu trúc vi thể

Ở người khỏe mạnh, mô xương có cấu trúc đặc chắc với các bè xương đan xen, giúp xương vừa bền vừa dẻo dai. Khi bị loãng xương, mật độ xương giảm đi đáng kể, các bè xương thưa thớt, cấu trúc mất liên kết khiến toàn bộ hệ thống trở nên yếu ớt và dễ tổn thương trước cả những chấn động nhỏ.

Đốt sống và cổ xương đùi là những vị trí chịu lực lớn

Đốt sống lưng và cổ xương đùi là hai vùng thường xuyên chịu tải trọng cơ thể. Khi cấu trúc xương tại đây đã yếu, chỉ cần cúi gập người đột ngột, ngồi xuống không đúng tư thế hoặc bước hụt cầu thang, lực dồn xuống đủ gây ra gãy xương hoặc xẹp đốt sống.

Gãy cổ xương đùi là một biến chứng cực kỳ nghiêm trọng. Tại Việt Nam, hàng ngàn ca nhập viện mỗi năm liên quan đến tình trạng này, trong đó phần lớn là người già và hầu hết đều mất khả năng vận động dài hạn, thậm chí tử vong do biến chứng sau gãy.

Triệu chứng nhận biết sớm loãng xương

Loãng xương không gây đau cấp tính ở giai đoạn đầu nên rất khó phát hiện nếu không tầm soát. Tuy nhiên, người bệnh có thể chú ý tới một số biểu hiện sau:

• Đau âm ỉ kéo dài vùng lưng dưới hoặc hông: Cơn đau không dữ dội nhưng dai dẳng, thường tăng khi thay đổi tư thế hoặc vận động nhẹ.
• Giảm chiều cao so với trước đây: Nhiều bệnh nhân sau 60 tuổi giảm 2-4cm chiều cao do các đốt sống bị xẹp dần theo thời gian.
• Dáng đi thay đổi, dễ mất thăng bằng: Người bệnh thường đi khom lưng, dáng không còn vững, dễ vấp ngã, đặc biệt là trên sàn trơn hoặc bậc thang.
• Đau khi bưng bê vật nhẹ hoặc khi ho mạnh: Trong một số trường hợp nặng, xương sườn hoặc xương cột sống có thể bị tổn thương chỉ do một cú ho mạnh hoặc hành động sinh hoạt thường ngày.
• Đối tượng có nguy cơ cao mắc loãng xương: Phụ nữ sau mãn kinh là nhóm có nguy cơ cao nhất do sự suy giảm estrogen - hormone giúp bảo vệ mật độ xương. Nam giới sau 65 tuổi cũng đối mặt với nguy cơ tương tự nếu có lối sống thiếu vận động, dinh dưỡng kém hoặc lạm dụng thuốc.

Những người có tiền sử gia đình mắc loãng xương, dùng corticosteroid dài ngày, mắc bệnh tuyến giáp, viêm khớp mạn tính hoặc bệnh thận cũng thuộc nhóm nguy cơ cao.

Biến chứng nguy hiểm của loãng xương

Loãng xương không chỉ làm giảm chất lượng sống mà còn là nguyên nhân chính gây ra các biến chứng tàn tật. Gãy cổ xương đùi khiến bệnh nhân phải nằm bất động trong thời gian dài, làm tăng nguy cơ loét tì đè, viêm phổi, huyết khối tĩnh mạch sâu,…

Xẹp đốt sống gây biến dạng cột sống, đau mạn tính và mất khả năng vận động linh hoạt. Nhiều người sau biến chứng này không thể tự phục vụ bản thân và phải phụ thuộc vào người thân hoặc các cơ sở chăm sóc dài hạn.

Giải pháp phòng ngừa và chăm sóc loãng xương hiệu quả

Chìa khóa trong phòng ngừa loãng xương là phát hiện sớm và điều chỉnh lối sống kịp thời.

Người trên 45 tuổi nên đo mật độ xương định kỳ, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh. Việc bổ sung canxi và vitamin D đúng cách, kết hợp với hoạt động thể chất phù hợp như đi bộ, yoga hoặc bài tập dưỡng sinh sẽ giúp duy trì khối lượng xương và cải thiện khả năng thăng bằng.

Chế độ ăn cần cân đối, tăng cường thực phẩm giàu canxi như sữa, đậu nành, cá biển, rau xanh đậm màu. Hạn chế muối, rượu bia và tuyệt đối tránh thuốc lá, đây là những yếu tố đã được chứng minh làm tăng tốc độ mất xương.

Đặc biệt, cần điều chỉnh thói quen sinh hoạt: tránh bưng bê vật nặng, cải tạo không gian sống an toàn để giảm nguy cơ té ngã như lắp tay vịn, dùng dép chống trơn, và đảm bảo ánh sáng đầy đủ trong nhà.

Loãng xương là một bệnh lý cần được nhìn nhận đúng mức, không chỉ vì nguy cơ gãy xương cao mà còn vì những hệ lụy kéo dài tới chất lượng sống và sức khỏe tinh thần. Phòng ngừa từ sớm, tầm soát định kỳ và lựa chọn phương pháp chăm sóc phù hợp sẽ giúp người cao tuổi bảo vệ hệ xương vững chắc, sống khỏe mạnh và độc lập hơn mỗi ngày.

Hiện tại, Phương Đông Asahi đang triển khai gói nghỉ dưỡng trị liệu “An Cốt dưỡng dáng” dành cho người trung niên và cao tuổi gặp vấn đề về xương khớp. Đây là mô hình tiên phong, kết hợp giữa trị liệu đa chuyên khoa và dịch vụ nghỉ dưỡng đạt tiêu chuẩn 5 sao, nhằm hỗ trợ phục hồi chức năng cơ xương khớp trong môi trường an toàn, tiện nghi và chuyên nghiệp. Với hệ thống liệu trình cá nhân hóa, đội ngũ y bác sĩ chuyên môn sâu, “An Cốt dưỡng dáng” giúp cải thiện mật độ xương, tăng cường vận động linh hoạt, đồng thời nâng cao chất lượng sống một cách bền vững và toàn diện.

Để biết thêm thông tin vui lòng truy cập www.phuongdongasahi.vn  hoặc theo dõi fanpage chính thức của chúng tôi  Phương Đông Asahi - Nghỉ dưỡng trị liệu Người cao tuổi để nhận cẩm nang sức khỏe hữu ích hàng tuần.